TOPRAĞIN ÖNEMİ
Topraktan yararlanma yolları; tarım ürünleri, hayvancılık, ormancılık, tuğla-kiremit, porselen-fayans, cam.
Tarıma Destek Veren Kurumlar
Ziraat Bankası: Üreticileri desteklemek için krediler verir.
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü: Bitki ve hayvan ürünlerini arttırmaya, ürünleri çeşitlendirmeye ve kaliteyi yükseltmeye çalışır.
Devlet Su İşleri: Kurduğu bent, gölet, baraj ve sulama şebekesiyle tarımın sulama ihtiyacını karşılar.
Tarım Kredi Kooperatifleri: Üreticilerin ürünlerini değerlendirmek ve fiyat düşüşlerine karşı üreticilerin zarar görmesini önlemek amacıyla destekleme yapar.
Toprak Mahsulleri Ofisi: Özellikle tahıl ürünlerinin alım ve satışını yapar. Gerekli stok tesisini ve korunmasını sağlar. Bu ürünlerin piyasada istikrarını sağlar.
GAP İdaresi Başkanlığı
Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
Tarımın Türkiye Ekonomisindeki Yeri
TARİHTE TOPRAK YÖNETİMİ
Hititler döneminde; toprak devletin malı idi. Kral, bu toprakları üretim yapılması için (işletmeleri için) komutan ve valilere veriyordu. Buna karşılık, bu komutan ve valiler, orduya asker besliyorlardı.
Ortaçağ Avrupası’nda; Feodalite (Derebeylik) adı verilen bir düzen vardı. İnsanlar eşit değildi. En üst tabakada KRAL, sonra SOYLULAR, en alt kesimde ise SERF’ler bulunurdu. Toprak feodal beyler arasında paylaşılmıştır. Ekonomik güç feodal beylerin elinde olduğu için Kral’a her istediklerini kabul ettirebiliyorlardı. Serf’ler toprakla beraber alınıp satılabilen sürekli toprak işçisi olan kişilerdi. Senyörler (feodal beyler) toprakların ve bu topraklar üzerindeki her şeyin, çalışanlar dâhil, sahibi idiler. Köylüler bu topraklar üzerinde çalışırlardı, bunun karşılığında para alırlardı.
Selçuklularda Toprak Yönetimi
Selçuklularda topraklar, devletin malı sayılırdı ve bu topraklara “miri arazi” denirdi. Miri Arazi 4’e ayrılır:
Osmanlı Devleti’nde Toprak Yönetimi
MÜLK ARAZİMülkiyet hakkı arazi sahibinin olan topraklardır. Mülk arazi ikiye ayrılır:
MİRİ ARAZİMülkiyeti devlete ait olan topraklardır. Devlet bu toprakları işletmesi için üzerinde yaşayan kişilere verirdi. Toprağı iyi ekip biçmeyen veya üç yıl üst üste boş bırakanlardan toprakları geri alınır, başkasına verilirdi. Amaç; tarımda üretimin devamlılığını sağlamaktır. Miri arazinin bölümleri:
v Has: Yıllık geliri 100 000 akçeden fazla olan toprağa denirdi. Padişaha, divan üyelerine, beylerbeylerine, şehzadelere ve sancak beylerine verilirdi.
v Zeamet: Yıllık geliri 20 000 ile 100 000 akçe arasındaki topraklara denirdi. İkinci derecedeki memurlara verilirdi. Alaybeyleri, kapıcıbaşı, Divan kâtipleri gibi.
v Tımar: Yıllık geliri 3 000 akçe ile 20 000 akçe arasındaki topraklara denirdi. Savaşlarda yararlılık gösterenlere verilirdi. Tımarlı Sipahi’ler gelirlerinin bir kısmıyla atlı asker yetiştirirler, bir kısmını da maaş olarak alırlardı. Tımar sistemiyle yetiştirilen askerler, Osmanlı ordusunun önemli bir kısmını oluştururdu. Tımar sistemine bağlı topraklar “Tahrir Defterlerine” kaydedilirdi.
NOT: Osmanlı Devleti’nde toprak ve ordu sisteminin temelini Tımar Sistemi oluştururdu. Bu sistemde devlet “Tımarlı Sipahi’ye belli bir toprak parçası verirdi. Tımarlı Sipahi, emrindeki askerlerle bu toprağı ekip biçer, elde edilen gelir, askerlerin ihtiyaçları ve eğitimi için harcanırdı. Çok disiplinli bir asker topluluğu olan Tımarlı Askerler, savaş zamanında savaşlara katılırlardı.
Tımar Sisteminin Faydaları
Vergiler düzenli olarak toplanır.
Bölgenin güvenliği sağlanır.
Devlete yük olmadan asker yetiştirilir, askerlik masrafları azalır.
Toprak sürekli ekip-biçildiği için üretimin devamlılığı sağlanmış olur.
Ülke bayındır (imar) hale getirilir.
TİCARET YOLLARI
İpek YoluTam ismi ile Pers Kral Yolu, Pers İmparatorluğu kralı I. Darius zamanında M.Ö. 5. yüzyılda yapılmış olan bir antik anayoludur.Batıda Sard’dan başlayarak (Türkiye’de İzmir’in 95 km. kadar doğusunda), doğuya doğru Asur’un başkenti Ninova’ya (şu anki Musul, Irak) varmaktadır, daha sonra Babil’in (şu anki Bağdat, Irak) güneyine geçmektedir.Lidya kralı Giges, ticaret için Efes’ten başlayıp Mezopotamya’ya kadar uzanan Kral Yolu’nu yapmışlardır. Efes-Ninova arasındaki ticaret yolu, doğu-batı arasında ticaretin ve kültürel etkileşimin hızlanmasını sağlamıştır.
Baharat Yolu
İpek Yolu